Татарстанлыларның кишәрлекне тиешенчә файдалануга әзерләүгә 3 ел вакыты булачак
Татарстан Росреестры торак пунктлар чикләрендә урнашкан җир кишәрлекләрен, шулай ук бакча һәм яшелчә җир кишәрлекләрен үзләштерү өчен 3 еллык срок билгеләү турындагы Законның ничек эшләячәген аңлатты.
Росреестр тарафыннан эшләнгән Закон 2025 елның 1 мартыннан үз көченә керә. Шул вакыттан башлап кешеләрдә участокны тиешенчә файдалануга әзерләүгә өстәмә 3 ел барлыкка киләчәк.
Татарстан Росреестрында аңлатуларынча, хәзерге вакытта, РФ Гражданлык кодексының 284 статьясы нигезендә (1995 елдан гамәлдә), торак һәм башка төзелеш өчен билгеләнгән җир кишәрлеге, өч ел дәвамында максатчан билгеләнеше буенча файдаланылмаса, милекчедән тартып алынырга мөмкин. Бу чорга җир кишәрлеген үзләштерү өчен кирәкле вакыт кертелми. Шул ук вакытта законнарда җир кишәрлеген үзләштерү дигәндә нәрсә аңлатылуы һәм үзләштерү срокларының нинди булуы билгеләнмәгән.
"Бу вакыт эчендә законнар белән җайга салынмау һәм билгесезлек файдаланылмый торган, ташландык җир кишәрлекләре саны артуга һәм торак пунктларның архитектур йөзен боза торган озак төзелешләр барлыкка килүгә алшартлар тудырды. Шул ук вакытта җирдән объектив сәбәпләр аркасында хокукларын рәсмиләштергәннән соң ук файдалана башламаган намуслы файдаланучылар җаваплылыкка тартудан, шул исәптән кишәрлекне суд тәртибендә тартып алу рәвешендә дә, иминиятләштерелмәгән. Кабул ителгән Закон әлеге проблемаларны хәл итүгә юнәлдерелгән. Безнең бурыч - милекчеләрне җәза бирү яки алардан җир кишәрлекләрен тартып алу түгел, ә аларны тиешенчә файдалануны тәэмин итү өчен үз җир кишәрлекләренә кайтару», - дип билгеләде Татарстан Росреестры җитәкчесе урынбасары Линар Гатин.
Әйтик, җир кишәрлегенең хокук иясенә барлык кирәкле эшләрне башкару һәм кишәрлекне файдалануга әзерләү (аны чүп-чардан чистарту, киптерү, рельефны тигезләү һ.б.) өчен 3 ел бирелә. Закон нигезендә, җирне үзләштерү (җир кишәрлеген максатчан билгеләнеш буенча файдалану өчен яраклы хәлгә китерү) өчен билгеләнгән 3 ел узгач, милекче аны билгеләнгән максат буенча куллана башларга тиеш-йорт, кибет, рекреацион объектлар төзү һ. б. Шул вакыттан ул җир кишәрлегеннән файдаланмаган өчен җаваплы, һәм контроль (күзәтчелек) органнары хокук бозуларны теркәп куярга мөмкин. Сатып алачак, бүләк итәчәк һ.б. кишәрлекләрне 2025 елның 1 мартыннан соң аларга хокукларны сатып алганнан соң үзләштерә башларга кирәк булачак. Инде милектә булган кишәрлекләр буенча срок 2025 елның 1 мартыннан исәпләнәчәк. Җир кишәрлекләрен үзләштерү буенча чаралар исемлеге һәм алардан файдаланмауның конкрет билгеләре РФ Хөкүмәтенең тиешле актларында беркетеләчәк:
- "Торак пунктлар җирләре составындагы җир кишәрлекләрен, бакча җир кишәрлекләрен һәм яшелчә җир кишәрлекләрен үзләштерү чаралары исемлеген билгеләү турында". Ул киптерү һәм дымландыру (кирәк булганда), кишәрлекләрне чүп үләннәреннән һәм калдыклардан чистарту кебек гамәлләрне үз эченә ала. Шул рәвешле, әгәр җир кишәрлекләренә хокукларны рәсмиләштергәннән соң ук алардан файдалану мөмкин булмаса, хокук ияләре нинди чаралар күрергә кирәклеген беләчәк.
- "Торак пунктлар җирләре составындагы җир кишәрлекләреннән, бакча җир кишәрлекләреннән һәм яшелчә җир кишәрлекләреннән файдаланмау билгеләрен билгеләү турында". Ул җир кишәрлекләреннән файдалануның закон нигезендә гамәлгә ашырылуын бәяләргә мөмкинлек бирә торган конкрет билгеләрне үз эченә ала.
«Кама аръягы бакчалары» төбәк иҗтимагый оешмасы рәисе Дмитрий Волков:
"Ташландык җир кишәрлекләре, бигрәк тә бакчачылык ширкәтләрендә иң авыр проблема. Әлбәттә, әлеге Законны кабул итү вакыты җиткән. Чыннан да, шәхси торак төзелеше, шәхси ярдәмче хуҗалык өчен бакча кишәрлекләренең билгеле бер проценты бар, аларда йортлар төзелми, алар берничек тә эшкәртелми. Бу тышкы кыяфәтне бозып кына калмый, ә бу очракта бакчачылык ширкәтләре территориясендә янгын куркынычы булган вәзгыять һәм имин булмаган санитар-эпидемиологик вәзгыять тудыра».
Татарстан Республикасы Җир һәм мөлкәт мөнәсәбәтләре министрының беренче урынбасары Артур Галиев аңлатканча, яңа закон җир кишәрлекләреннән максатчан файдалануны контрольдә тотарга мөмкинлек бирәчәк:
«Әгәр сатып алынган кишәрлек аның хокук иясе тарафыннан максатчан билгеләнеше нигезендә файдаланылмаса яисә бөтенләй файдаланылмаса, җир ресурсы белән мондый мөгалләмә нәтиҗәсе җирнең уңдырышлы катламын бозуга яисә җимерүгә, әйләнә-тирә мохиткә зыян китерүгә, кешеләр гомеренә һәм сәламәтлегенә, хайваннар һәм үсемлекләр дөньясы объектларына куркыныч янауга яисә зыян китерүгә җиткерергә мөмкин».
Белешмә
Татарстан Росреестры мәгълүматлары буенча, 2023 елда җир кишәрлекләренең хокук ияләренә торак яки башка төзелеш, бакчачылык, яшелчәчелек өчен билгеләнгән җир кишәрлекләрен өч ел дәвамында файдаланмау факты буенча 264 кисәтү бирелгән; агымдагы елда-инде 558.